Visie

Het gaat in het onderwijs om het verwerven van kennis en vaardigheden, hetgeen wordt bevestigd in cijfers en diploma’s nodig voor een toelating tot het vervolgonderwijs of tot een geschikte baan. Er zijn leerlingen, die de gewenste cijfers zonder problemen behalen, maar er zijn ook leerlingen die de resultaten zouden kunnen behalen en het toch niet redden. Wat is er aan de hand en wat kan helpen toch het gewenste doel te bereiken?

Weten wat de mogelijkheden zijn

Onderscheid moet worden gemaakt tussen de mogelijkheden van een leerling en de mogelijkheden in de maatschappij. Het gaat om een juiste inschatting van beide. Wij hebben allemaal onze zogenaamde zwakke kanten. Wij kunnen die oefenen en verbeteren, maar het blijven vaak onze zwakke kanten. En het is dan ook des te belangrijker te weten wat de maatschappij ons biedt om toch het einddoel te bereiken.

Het verbaast mij bijvoorbeeld elke keer weer dat het gros van de mensen nooit van het staatsexamen heeft gehoord. Wat jammer voor al die om-wat-voor-reden-dan-ook voortijdige schoolverlaters.

Weten wat er van je wordt verwacht

Elk examen, toets of opdracht heeft eigen regels en eisen. Het onderwijs heeft in het laatste decennium veel veranderingen ondergaan. De exameneisen veranderen soms van jaar tot jaar. Het is dan ook heel belangrijk precies te weten wat de eisen bij een bepaald examen zijn, zodat je precies leert wat je zou moeten leren. Het afvinken van eindtermen is daarbij een handig middel. Ook is het goed om eens een correctiemodel van een examen te bekijken, zodat je weet hoe er eigenlijk wordt beoordeeld. En te weten welke onderwerpen dit jaar van het examen zijn uitgesloten. Naar een mondeling examen gaan zonder de procedure te kennen en van te voren te hebben geoefend kan veel punten schelen.

Weten hoe je tot het beste resultaat komt

Structuur en werkmethode zijn hierbij kernwoorden. Structuur heeft te maken met regelmaat en discipline. De structuur waarvoor wordt gekozen moet bij het karakter en ook het sociale leven van een leerling passen, anders gaat het wrikken. Sommige leerlingen zijn heel goed in staat zelf een structuur aan te brengen, anderen hebben hulp nodig zich een structuur aan te meten en sommigen hebben in ieder geval nog een aantal jaren de controle nodig. Vaardigheden zoals wanneer begin ik met leren, hoe houd ik een agenda bij, het plannen, moeten dan eerst worden aangeleerd.

Voor meer informatie over de werkmethode zie een artikel in het NRC.

Groeien naar zelfvertrouwen en voldoening

Motivatie wordt gevoed door goede eindresultaten. Maar eindresultaten zijn mede het gevolg van motivatie. Het is dus een vicieuze cirkel waar je eenmalig in moet stappen.

Natuurlijk kan het best eens een keer anders aflopen dan je had verwacht, en zeker in het begin, maar juist dat is het moment dat het opbouwen van zelfvertrouwen kan beginnen, omdat dan precies duidelijk wordt waar het aan ontbreekt. Het wordt overzichtelijk, want je hebt hard gewerkt  en je onderkent het stukje dat nog verbeterd moet worden. Faalangst heeft een vijand en dat is de voldoening van het bereiken van realistische doelstellingen.